“อภิปัญญา”
การรู้คิด (Meta Cognition)
Meta cognition หมายถึง ความสามารถของบุคคลที่มีต่อกระบวนการคิดของตนเอง
รู้ว่าอะไรที่เหมาะสมกับตนเองในการเรียนรู้ ตลอดจนสามารถเลือกกลวิธี ในการวางแผน
กำกับควบคุม และ ประเมินการเรียนรู้ของตนเองได้
เพื่อให้การเรียนรู้หรือการปฏิบัติงานต่าง ๆ บรรลุตามวัตถุประสงค์
ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น เรามักนั่งหลับในห้องเรียน (เรารู้ว่าเราเป็นเช่นนั้น)
เวลาเข้าห้องเรียนจึงไปนั่งหน้าสุดทุกครั้ง (เพื่อจะได้ไม่หลับ) เป็นต้น
แผนผัง
Meta cognition
หรือกระบวนการควบคุมการรู้คิดในกรอบทฤษฎีกระบวนการทางสมองในการประมวลข้อมูล
( Eggen and Kauchak, 1997: 206)
กระบวนการรู้คิด (Cognitive
processes) ของบุคคล
หมายถึง กระบวนการนำข้อมูลที่เก็บไว้ในระบบหนึ่งไปสู่อีกระบบหนึ่ง ประกอบด้วย 5
กระบวนการ คือ
1. ความใส่ใจ (Attention) ได้แก่
การจดจ่ออยู่กับสิ่งเร้า (ข้อมูล) ที่มากระตุ้น เพื่อรับข้อมูลเข้ามาอยู่ในระบบความจำสัมผัส
(Sensory memory)
2. การรับรู้ (Perception) หมายถึง
การนำข้อมูลจากความจำสัมผัส ไปแปลความหมายจนเกิดความรู้ ความเข้าใจว่าข้อมูล
หรือสิ่งเร้านั้นคืออะไร
3. การทวนซ้ำ (Rehearsal) หมายถึง
การทวนข้อมูลที่รู้ หรือเข้าใจซ้ำ ๆ โดยไม่เปลี่ยนรูปแบบของข้อมูลเหล่านั้น เช่น
คัด “ ก” ซ้ำ ๆ จนเขียน “ก” ได้อย่างสวยงาม เป็นต้น
4. การเข้ารหัส (Encoding) หมายถึง
กระบวนการแสดงข้อมูล (เก็บข้อมูล) ไว้อย่างมีความหมายในความจำระยะยาว
ทำให้จำได้อย่างแม่นยำ อาจทำได้ดังนี้
4.1 การจัดการ (Organization) หมายถึงการจัดระบบระเบียบของข้อมูล
เป็นการนำข้อมูลมาจัดทำเป็นแผนภูมิการจัดลำดับลดหลั่นลงมาของข้อมูล (เช่น
การทำแผนยังความคิดรวบยอด-Concept map เป็นต้น)
การจัดทำตัวแบบ และการจัดทำเค้าโครง
4.2 การลงลึกในรายละเอียด (Elaboration) หมายถึง
การนำข้อมูลใหม่ที่เข้ามาไปสัมพันธ์กับความรู้ความเข้าใจเดิมที่มีอยู่ก่อน
4.3 การปฏิบัติ (Activity) หมายถึง
การกระทำกิจกรรมอย่างกระตือรือร้น เพื่อจำข้อมูลในความจำระยะยาวให้ได้ เช่น
การถาม-ตอบระหว่างเพื่อน การใช้ยุทธศาสตร์ในการจำ เช่น วิธีโลไซ (Loci) จำตัวย่อ หรือจำเป็นคำคล้องจอง
เป็นต้น
5. การค้นคืน (Retrieval) หมายถึง
การนำข้อมูลจากความจำมาใช้งาน หรือใช้ในการแก้ปัญหา
นักจิตวิทยากลุ่มปัญญานิยมเชื่อว่า.. การรู้คิด เป็นหัวใจสำคัญของการเกิดการเรียนรู้
จึงต้องสนับสนุน ส่งเสริม
ให้นักเรียนมีความสามารถในการรู้คิดให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น