การตรวจสอบทบทวน

การตรวจสอบทบทวน

          ในการเขียนแผนจัดการเรียนรู้ขั้น การออกแบบการเรียนการสอนที่เป็นสากล ปฏิบัติการเขียนแผน จัดการเรียนรู้ด้วยเขียนแผนการสอนตามรูปแบบ the STUDIES Model ในกลุ่มสาระการเรียนรู้ที่สอดคล้อง กับสาขาวิชาเอกที่เรียน โดยกําหนดสิ่งแวดล้อมการเรียนรู้และจัดหาหรือผลิตสื่อการเรียนรู้ประกอบบทเรียน

การออกแบบที่เป็นสากลในการเรียนการสอน (Universal Design for Instruction :UDI)

การนําแนวคิด UD มาใช้โดยเป็นการประยุกต์เพื่อการตอบสนองต่อความต้องการของผู้เรียนที่มี ความต้องหลากหลาย โดยมีหลักการว่า UD นั้นต้องอยู่บนพื้นฐานของความเข้าใจว่า ผู้เรียนแต่ละคนมี ลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างกัน และมีความต้องการที่แตกต่างกันด้วย ซึ่งการนํา UD ไปใช้ในการศึกษากเพื่อ สร้างสรรค์สภาพแวดล้อมทางการเรียนรู้ให้เหมาะสมกับความต้องการของผู้เรียนในแต่ละคน และส่งเสริมให้ ผู้เรียนได้พัฒนาความสามารถของตนเองได้เต็มที่ตามศักยภาพ (Eagleton, 2008)

รูปแบบ the STUDIES Model

          รูปแบบ The STUDIES Model มี 7 ขั้นตอน ดังรายละเอียดต่อไปนี้

                   S : กําหนดจุดหมายการเรียนรู้ (Setting learning goals) การกําหนดจุดหมายการเรียนรู้ ผู้เรียนต้อง ระบุจุดหมายการเรียนรู้(goals) ด้วยการระบุความรู้และการปฏิบัติ โดยการระบุ ความรู้ในรูปของสารสนเทศ (declarative knowledge) และระบุทักษะ การปฏิบัติ หรือกระบวนการ(procedural knowledge) จุดหมาย การเรียนรู้ไม่ได้ถูกจํากัดด้วยจํานวนของบทเรียน ปริมาณเนื้อหาสาระหรือความรู้สูงสุด แต่หมายถึงความ คาดหวังที่จะเรียนรู้ต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งและเจตนาที่จะให้ผู้เรียนแสดงถึงสิ่งที่ได้เรียนรู้

                   T : วิเคราะห์ภาระงาน (Task Analysis) ศึกษาข้อมูลต่าง ๆ เพื่อให้ได้ ความรู้ (knowledge) ทักษะ (Skill) และเจตคติ(Attitude) ที่เกี่ยวข้อง เพื่อการอธิบายภาระงานหรือกิจกรรมที่ช่วยนําทางผู้เรียนไปสู่ จุดหมายการเรียนรู้ การวิเคราะห์งานจะเขียนแสดงความสัมพันธ์ด้วย KSA diagram คือ Knowledge-Skill

Attitudes

                   U : การออกแบบการเรียนการสอนที่เป็นสากล (Universal Design for Instruction UDI) เป็นการ ออกแบบการสอนที่ครูมีบทบาทเป็นผู้ดําเนินการเชิงรุก (proactive) เกี่ยวกับการผลิตและหรือจัดหาจัดทําหรือ ชี้แนะผลิตภัณฑ์การศึกษา(educational products (computers, websites, Software, textbooks, and lab equipment) และสิ่งแวดล้อมการเรียนรู้(dormitories, classrooms, student union buildings, libraries, and distance learning courses) ที่จะระบุถึงในทุกขั้นตอนของการเรียนการสอน

                   D : การเรียนรู้จากสื่อดิจิทัล (Digital Learning) การเรียนรู้จากสื่อดิจิทัลเป็นการเรียนรู้ผ่านเครือข่าย เช่น เครือข่ายสังคมออนไลน์ (Social networking) การแชร์ภาพ และการใช้อินเทอร์เน็ตแบบเคลื่อนที่ เป็นต้น การเรียนรู้จากสื่อดิจิทัลมีนัยมากกว่าการรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยีสารสนเทศ แต่ยังครอบคลุมถึงประเด็นต่างๆ เกี่ยวกับเนื้อหา(content) จริยธรรม สังคม และการสะท้อน (Reflection) ซึ่งฝังอยู่ในการเรียนรู้ การทํางาน และชีวิตประจําวัน

                   I : การบูรณาการความรู้ (Integrated Knowledge) การเชื่อมโยงความรู้ที่เกี่ยวข้องภายในศาสตร์ ต่าง ๆ ของรายวิชาเดียวกันหรือหลากหลายวิชาเพื่อให้ผู้เรียนสามารถนําความรู้ไปใช้ในชีวิตจริง ในการ จัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ (Integrated learning Management) เป็นกระบวนการจัดประสบการณ์โดย เชื่อมโยงสาระความรู้ของศาสตร์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องให้ผู้เรียนได้รับความรู้ ทักษะ และเจตคติ

                   E : การประเมินเพื่อปรับปรุงการสอน (Evaluation to Improve Teaching) การประเมินการเรียนรู้ ของตนเอง โดยกําหนดค่าคะแนนจากการวิเคราะห์การประเมินการเรียนรู้ด้านความรู้ (Cognitive Domain) ของบลูม (Bloom's Taxonomy) การประเมินตามสภาพจริงและการประเมินจากแฟ้มสะสมงาน เป็นการ ตรวจสอบการบรรลุจุดหมายการเรียนรู้

                   S : การประเมินอิงมาตรฐาน (Standard Based Assessment ) การประเมินคุณภาพการเรียนรู้ อิงมาตรฐาน โดยใช้แนวคิดพื้นฐาน โครงสร้างการสังเกตผลการเรียนรู้ (Structure of Observed Learning Outcomes : SOLO Taxonomy) มากําหนดระดับคุณภาพผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เป็นการตรวจสอบคุณภาพ การเรียนรู้ รวมถึงมาตรฐานการประเมินคุณภาพภายในและการประเมินคุณภาพภายนอก

แผนการจัดการเรียนรู้

รายวิชาวิทยาศาสตร์พื้นฐาน                                                         รหัสวิชา ว13101   

กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์                                                    ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3
หน่วยที่ 1 ชีวิตสัมพันธ์

เรื่อง  การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม                                                  จำนวน 2 ชั่วโมง

............................................................................................................................................................................................

ตัวชี้วัด

          ว 1.2 ป.3/1    อภิปรายลักษณะต่าง ๆ ของสิ่งมีชีวิตใกล้ตัว                   

           ว 1.2 ป.3/2    เปรียบเทียบและระบุลักษณะที่คล้ายคลึงกันของพ่อแม่กับลูก  

                     ว 1.2 ป.3/3    อธิบายลักษณะที่คล้ายคลึงกันของพ่อแม่กับลูกว่าเป็นการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์

     ว 8.1 ป.3/1    ตั้งคำถามเกี่ยวกับเรื่องที่จะศึกษาตามที่กำหนดให้และตามความสนใจ

          ว 8.1 ป.3/2    วางแผนการสังเกต เสนอวิธีสำรวจตรวจสอบ ศึกษาค้นคว้า โดยใช้ความคิดของตนเอง ของกลุ่ม และคาดการณ์สิ่งที่จะพบจากการสำรวจตรวจสอบ

          ว 8.1 ป.3/3    เลือกใช้วัสดุ อุปกรณ์ เครื่องมือที่เหมาะสมในการสำรวจตรวจสอบ และบันทึกข้อมูล 

          ว 8.1 ป.3/4    จัดกลุ่มข้อมูล เปรียบเทียบกับสิ่งที่คาดการณ์ไว้และนำเสนอผล

          ว 8.1 ป.3/5    ตั้งคำถามใหม่จากผลการสำรวจตรวจสอบ

          ว 8.1 ป.3/6    แสดงความคิดเห็นและรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มนำไปสู่การสร้างความรู้

          ว 8.1 ป.3/7    บันทึกและอธิบายผลการสังเกต สำรวจตรวจสอบตามความเป็นจริงมีแผนภาพประกอบคำอธิบาย     

          ว 8.1 ป.3/8    นำเสนอ จัดแสดงผลงาน โดยอธิบายด้วยวาจา และเขียนแสดงกระบวนการ

สาระสำคัญ

          ผู้เรียนจะได้เรียนรู้เกี่ยวกับ ความหมายของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม และ ตัวอย่างลักษณะทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิต โดยศึกษาด้วยการใช้วิธีการสืบสอบ รูปแบบวงจร   การเรียนรู้ 5E เน้นนักเรียนเป็นศูนย์กลาง และการใช้คำถาม และประเมินตามสภาพจริง

สาระการเรียนรู้

          การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม  หมายถึง  การถ่ายทอดลักษณะบางอย่างของสิ่งมีชีวิตจากพ่อแม่สู่ลูก ซึ่งลักษณะบางอย่างที่ได้รับการถ่ายทอดอาจเหมือนหรือแตกต่างจากพ่อแม่

     การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของมนุษย์  สังเกตได้จากลักษณะต่าง ๆ ของมนุษย์  ดังนี้

สมรรถนะที่สำคัญของผู้เรียน

          1. ความสามารถในการสื่อสารการอ่าน การเขียน การอธิบาย การพูดหน้าชั้นเรียน

          2. ความสามารถในการคิด การสังเกต การจำแนกประเภท การคิดวิเคราะห์ การจัดระบบความคิดเป็นแผนภาพ  การสร้างคำอธิบาย การสื่อความหมาย การสืบค้นโดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์

          3. ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต การแสวงหาความรู้เกี่ยวกับการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของครอบครัว ความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

คุณลักษณะอันพึงประสงค์

          1. ซื่อสัตย์

          2. มีวินัย

          3. ใฝ่เรียนรู้

          4. มุ่งมั่นในการทำงาน

จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด

          1. สืบค้นลักษณะการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของพ่อแม่สู่ลูก (P)

          2. บอกความหมายของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมได้ (K)

          3. ยกตัวอย่างลักษณะทางพันธุกรรมของสิ่งมีชีวิตได้ (K)

          4. อธิบายลักษณะที่ถ่ายทอดจากพ่อแม่สู่ลูกได้ (K)

          5. เป็นคนช่างสังเกต ช่างคิดช่างสงสัย และเป็นผู้ที่มีความกระตือรือร้นในการเสาะแสวงหาความรู้ (A) 

กิจกรรมการเรียนรู้

ขั้นที่ 1 สร้างความสนใจ (engagement)(5 นาที)

     1. ครูแสดงภาพสัตว์ที่เป็น แม่ ลูก (ยกตัวอย่างภาพสุนัขพ่อ แม่ ลูก) ให้นักเรียนพิจารณาประกอบ การใช้คำถามเพื่อกระตุ้นความสนใจของนักเรียน ดังนี้

          1.1 นักเรียนคิดว่าสุนัขในภาพน่าจะมีความสัมพันธ์กันอย่างไร เพราะเหตุใดจึงคิดเช่นนั้น (เป็นพ่อ แม่ ลูกกัน เพราะสุนัขมีสีเหมือนกัน ลักษณะหน้าตาคล้ายกัน รูปร่างคล้ายกัน)

          1.2 ลักษณะที่ปรากฏกับลูกสุนัขมาจากไหน (มาจากพ่อและแม่ของสุนัข)

     2. ครูตรวจสอบความรู้เดิมของนักเรียนเกี่ยวกับการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม โดยให้นักเรียนร่วมกันแสดงความคิดเห็น โดยใช้คำถาม ดังนี้

          2.1 นักเรียนมีลักษณะใดเหมือนพ่อบ้าง (ตามประสบการณ์การเรียนรู้ของผู้เรียนและดุลยพินิจของครูผู้สอน)

          2.2 นักเรียนมีลักษณะใดเหมือนแม่บ้าง(ตามประสบการณ์การเรียนรู้ของผู้เรียน และดุลยพินิจของครูผู้สอน)

          2.3 นักเรียนมีลักษณะทางพันธุกรรมเหมือนหรือแตกต่างจากพ่อแม่(มีทั้งเหมือนและแตกต่างจากพ่อแม่ แต่ลักษณะที่แตกต่างไปจากพ่อแม่อาจมีลักษณะที่ถ่ายทอดมาจากปู่ ย่า ตา ยายได้)

          2.4 ลักษณะทางพันธุกรรมคืออะไร(ลักษณะของสิ่งมีชีวิตที่สามารถถ่ายทอดจากพ่อแม่สู่ลูก เช่น สีตา สีผม ความสูง สีผิว)

          2.5 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมหมายถึงอะไร(การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม หมายถึง การถ่ายทอดลักษณะบางอย่างของสิ่งมีชีวิตจากพ่อแม่สู่ลูก)

     3. ให้นักเรียนตอบคำถามลงในกระดาษที่ครูเตรียมให้ จากนั้นครูกล่าวว่า วันนี้เราจะเรียนเกี่ยวกับการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมกัน

ขั้นที่ 2 สำรวจและค้นหา (exploration)(20 นาที)

     1. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น 4 กลุ่ม จากนั้นให้นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษาและสืบค้นความหมายของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม และลักษณะทางพันธุกรรมของมนุษย์ที่สามารถถ่ายทอดได้ จากแหล่งเรียนรู้ต่าง ๆ เช่น อินเทอร์เน็ต

     2. ให้นักเรียนแต่ละกลุ่ม ออกแบบและนำผลการสืบค้นมาจัดทำในรูปแบบแผนภาพให้น่าสนใจ

ขั้นที่ 3 อธิบายและลงข้อสรุป (explanation)(20 นาที)

     1. ให้ผู้แทนนักเรียนแต่ละกลุ่มออกมานำเสนอผลการสืบค้นหน้าชั้นเรียน เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน

     2. ให้นักเรียนร่วมกันอภิปรายผลการนำเสนอของแต่ละกลุ่มในประเด็น ดังนี้

               - ความเหมือนและความแตกต่างเกี่ยวกับความหมาย และลักษณะการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของมนุษย์

     3. ครูอธิบายเพิ่มเติม แล้วชมสื่อดิจิตอลเสริมการเรียนการสอน 8 สาระของทรูปลูกปัญญา ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3  ทำไมลูกจึงเหมือนพ่อแม่

     4. ให้นักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เกี่ยวกับความหมายของการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม และลักษณะทางพันธุกรรมของมนุษย์ที่สามารถถ่ายทอดได้ ให้ได้ประเด็นตามจุดประสงค์การเรียนรู้

ขั้นที่ 4 ขยายความรู้ (elaboration)(10 นาที)

     1. ให้นักเรียนสืบสอบและเขียนแผนภาพ การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมของครอบครัวของฉัน จัดทำเป็นชิ้นงานให้ได้ลักษณะ ดังนี้

ขั้นที่ 5 ประเมิน (evaluation)(5 นาที)

     1. ให้นักเรียนประเมินผลตนเองโดยพูดแสดงความรู้สึกหลังการเรียนในประเด็น ดังนี้

          1.1 สิ่งที่ได้จากการเรียน

          1.2 สิ่งที่ประทับใจในการเรียน

          1.3 สิ่งที่ต้องการทราบเพิ่มเติม

     2. ครูประเมินการเรียนรู้ของนักเรียน ดังนี้  สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนขณะทำงานร่วมกัน  สังเกตการตอบคำถามของนักเรียนในชั้นเรียน ศึกษาผลการประเมินตนเองของนักเรียนจากการพูดแสดงความรู้สึกหลังเรียน ประเมินการสืบค้น ประเมินแผนภาพ และประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ โดยใช้แบบประเมินตามสภาพจริง